Klasycyzm powstał we Francji w XVII wieku. Nawiązywał do osiągnięć starożytności oraz filozofii racjonalistycznej, której przedstawicielem był przede wszystkim Kartezjusz. Manifest epoki znalazł się w poemacie Nicolasa Boileau „Sztuka poetycka” z 1674 roku. Autor uważał, że najważniejszym celem jest poszukiwanie wartości absolutnych, czyli prawdy i piękna. Te dwie wartości były możliwe do uzasadnienia za pomocą rozumu. Klasycyzm był oparty na teorii, która głosiła naśladowanie natury za pośrednictwem sztuki. Klasycyzm nawiązywał do antycznych zasad budowy dzieł literackich. Znowu do łask wróciły zasady decorum, trzech jedności, trzech stylów, jak również umiaru oraz harmonii. W literaturze do najwybitniejszych przedstawicieli tej epoki należeli: Pierre Corneille, Jean-Baptiste Racine, Moliere, Jeana La Fontaine. W tym czasie w Polsce zaczęto tworzyć literaturę użytkową. Odnosiła się ona w bardzo dużym stopniu, do bieżących spraw państwowych. W muzycy tworzyli trzej genialni kompozytorzy, czyli: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart oraz Ludwig van Beethoven.
Jak wyglądał klasycyzm w literaturze?
Prądy klasycystyczne w literaturze zaczęły występować już w epoce renesansu. Wtedy zaczęły być popularne antyczne wzorce literackie. Wierzono, że mają one uniwersalny oraz ponadczasowy charakter. Klasycyzm bazował na filozoficznych poglądach, które wspominały o prawie niezmiennego ładu istniejącego w świecie. Rozum był najwyższą wartością. Pozwalał on na poznanie praw natury i naśladowanie ich w literaturze oraz w innych działaniach człowieka. W tym okresie bardzo mocno została wyeksponowano dydaktyczno-moralizatorska rola literatury. Estetyka klasycyzmu była oparta na zasadach harmonii, jasności, prostoty oraz kunsztu języka. Panowała również jednorodność estetyczna w zakresie konkretnych gatunków literackich. Właśnie z tego względu ulubione gatunki pisarzy tamtego okresu nawiązywały do starożytności. Były to: tragedia, epos, oda, poemat, satyra, bajka oraz list poetycki. Żeby można było spełnić nowe wymagania estetyki, to dzieło musiało być doskonałe pod względem artystycznym. Jej wzorem była sztuka antyczna oraz jej całkowita zgodność z naturą. Twórca zawsze musiał brać pod uwagę ogólnie przyjęte normy obyczajowe. Natomiast jego dzieło musiało być zaakceptowane przez odbiorców.
Klasycyzm w polskiej literaturze
W polskiej literaturze epoki oświecenia klasycyzm dominował. Najczęściej stosowano takie określenia jak: klasycyzm stanisławowski oraz klasycyzm postanisławowski. W XX wieku wielu literatów odnosiło się w swojej twórczości do klasycznej estetyki. Ci twórcy to między innymi: Thomas Stearns Eliot, Paul Ambroise Valéry. Natomiast w literaturze polskiej byli to: Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert oraz Jarosław Marek Rymkiewicz.
Jak objawiał się klasycyzm w sztuce?
W sztuce w niektórych państwach, w szczególności we Francji oraz w Anglii, klasycyzm pojawił się już w XVII wieku. Natomiast mniej więcej w połowie XVIII wieku zaczął się on zamieniać w neoklasycyzm. Miały na to wpływ liczne zmiany polityczne, społeczne, gospodarcze oraz zwiększające się zainteresowanie sztuką antyczną oraz filozofią racjonalistyczną. W tym czasie nastąpił również rozwój historii oraz teorii sztuki. Najważniejszym miejscem, do którego przyjeżdżali wszyscy artyści, żeby inspirować się zabytkami kultury starożytnej były Włochy. Do dziś ten kraj jest odwiedzany przez turystów, w tym początkujących fotografów, którzy robią przepiękne zdjęcia zabytkom. Jednak najbardziej liczącym się centrum sztuki klasycyzmu, z którego przenosiła się ona do innych państw w Europie, była Francja. Druga połowa XVIII wieku to początek klasycyzmu w sztuce. To właśnie w tych latach we Francji dominował tak zwany styl Ludwika XVI. Natomiast w Anglii był to styl Adamów i Georgian style. W Polsce obowiązywał styl stanisławowski. Do późnego klasycyzmu, który rozwinął się na początku XIX wieku zaliczą się tak zwany styl empire. Wiązał się on z podbojami oraz panowaniem Napoleona Bonapartego. Najbardziej liczącymi się teoretykami sztuki, którzy stawiali na poszukiwanie prawidłowych proporcji oraz harmonii w style byli Johann Joachim Winckelmann oraz Anton Raphael Mengs.
